Wat je moet weten over je eten

OM OOK IN DETENTIE OF IN DE TBS-KLINIEK GEZOND TE KUNNEN LEVEN, IS GOEDE VOEDING ESSENTIEEL. DE DIRECTEUR VAN DE PI OF KLINIEK HEEFTEEN WETTELIJKE ZORGPLICHT RICHTING DE GEDETINEERDEN, DIE HEM VERPLICHT OM ERVOOR TE ZORGEN DAT DE GEDETINEERDEN VOEDING TOT HUN BESCHIKKING HEBBEN. MAAR WAT HOUDT DIE ZORGPLICHT VAN DE DIRECTEUR IN EN WAT KAN JE DOEN ALS HIER BINNEN DE PI OF TBSKLINIEKNIET AAN VOLDAAN  WORDT? EN MOET ER OOK REKENING WORDEN GEHOUDEN MET EEN VEGETARISCHE OF VEGANISTISCHE LEVENSSTIJL VAN EEN GEDETINEERDE OF TBS-GESTELDE?

De directeur is verplicht om gedetineerden en tbs-gestelden voeding te verschaffen. Hierbuiten zijn er geen Nederlandse wetten over wat die verplichting precies inhoudt. Wel benoemt de Nederlandse wetgeving specifi ek dat de directeur rekening moet houden met de geloofs- of levensovertuiging van de gedetineerden bij het verschaffen van voeding. De Raad van Europa heeft wel Europese regels voor gevangenen opgesteld die wat meer duidelijkheid geven over de verplichtingen die de directeur heeft op het gebied van voeding. Er dient driemaal per dag een maaltijd te worden aangeboden, waarbij onder andere rekening dient te worden gehouden met leeftijd, de gezondheid, de lichamelijke toestand, het geloof, de cultuur en de aard van het werk van de justitiabele in de inrichting.

Mocht u vinden dat er in de PI of kliniek waar u verblijft onvoldoende rekening wordt gehouden met de voornoemde factoren, dan bestaan er mogelijkheden om hier beklag tegen in te dienen. Voor de tbs-gestelde geldt wel dat het lastiger kan zijn om een beklagprocedure over voeding te laten slagen. Reden hiervoor is dat op grond van de Bvt de beklagcommissie niet inhoudelijk kan en mag oordelen over de invulling van de zorgplicht van de directeur. Laatst hebben wij een cliënt bijgestaan in een beklagprocedure, waarin de cliënt aangaf dat hij meer veganistisch wilde eten. De kliniek heeft hierop gesteld dat wel degelijk rekening werd gehouden met de voedingswensen van de tbs-gestelde, maar dat in dit geval ook een behandelaspect aan de orde was nu de tbs-gestelde dwangmatig met zijn voeding omging. De beklagcommissie oordeelde daarom dat het hier ging over de invulling die de directeur aan de zorgplicht en aan de behandeling van de tbs-gestelde gaf. Gelet hierop heeft de beklagcommissie deze klachtuiteindelijk niet-ontvankelijk verklaard. Maar er zijn zeker situaties die beklagwaardig zijn.

Op 25 juli 2019 deed de RSJ namelijk een uitspraak in een zaak waarin geklaagd werd over maaltijden die niet voldeden aan het dieet van klager. Klager was lactose-intolerant en gaf aan dat hij een aantal keer een maaltijd had ontvangen die lactose bevatte. De RSJ gaf hem hierin gelijk. In dit geval heeft de klager geen verdere compensatie ontvangen, nu men vond dat hij door de directeur voldoende was gecompenseerd doordat hij twee pakjes shag had gekregen.

Hoe ver de verplichting van de directeur strekt om bij het geven van voeding rekening te houden met iemands levensovertuiging, wordt bijvoorbeeld besproken in een uitspraak van de RSJ van 15 april 2016. De klager in deze zaak deed mee aan de Ramadan en kreeg zijn eten, wanneer hij eenmaal mocht eten, lauw of koud voorgeschoteld. De RSJ oordeelde dat de directeur zich had moeten inspannen om ervoor te zorgen dat klager zijn maaltijd kon opwarmen. Klager kreeg gelijk en ontving een tegemoetkoming van €15,–. Indien u twijfelt of u beklag wilt instellen met betrekking tot uw voeding, kunt u hierover altijd contact opnemen met uw advocaat voor overleg.

Mr. Iris van Mulbregt

strafrechtadvocaat
Knoester Van Der Hut & Alberts Advocaten