Wat betekent kerst?

Kerstmis herdenkt traditioneel de geboorte van Jezus, maar bewijs dat hij ook opdeze dag zou zijn geboren is er niet. De Romeinse keizer Constantijn bepaalde inde vierde eeuw dat het feest op 25 december zou worden gevierd. In de Bijbel wordt in de Evangeliën van Lucas en Mattheüs beschreven, hoewel ze erg verschillen. Watovereenkomt is het verhaal van de zwangere Maria, die samen met haar man Jozef bij Bethlehem in een stal overnacht. In de stal baart Maria die nacht haar kind. Vaneen engel horen herders die in de buurt zijn dat de ‘Zoon van God’ is geboren, en komen drie koningen met drie geschenken de geboorte eren. Voor theoloog Rikko Voorberg betekent het nog meer. “Het gaat over het goede in ons. Het gaat over de daklozen in de stad, de buurvrouw die depressief is, over dat familielid die je eigenlijk heel slecht trekt. Dat iedereen aan tafel mag zitten. Dat is het begin van Kerst.”

Oorsprong kerstboom en kerstman

In de duizenden jaren na het ontstaan van de kerstviering zijn er veel tradities aan toegevoegd, zoals die van de kerstboom. Die gaat terug op een Germaans vruchtbaarheidssymbool, naaldbomen die vaak in tuinen en huizen van mensen stonden. De katholieke kerk heeft de boom lang geweerd, maar in de zestiende eeuw werd de kerstboom door Maarten Luther goedgekeurd. Het zou namelijk herinneren aan  deboom in het paradijs, met de kerstboomballen als de vrucht waarvan Adam en Eva aten. De kerstman is een Amerikaanse traditie geïnspireerd op Sinterklaas. Emigranten namen het gebruik mee van de man met een lange baard in het rood gekleed die cadeautjes gaf. Inmiddels is de kerstman als nieuwe traditie helemaal ingeburgerd in de westerse wereld.

Kerk nog steeds populair

Voor de meeste mensen is Kerst alleen nog een dag voor gezelligheid met familieen vrienden, met een uitgebreid diner en cadeautjes. De christelijke oorsprong lijkt naar de achtergrond te verdwijnen, al zitten veel kerken nog steeds vol met de Kerst. Toch gaat lang niet iedereen. Uit onderzoek van Wat vindt Nederland? onder ruim 2700 mensen blijkt dat slechts 18 procent van de Nederlanders met Kerst naar de kerk gaat. “Kerken profileren zich daar ook nog enorm op,” zegt Voorberg. “Ze trekken alle toeters en bellen uit de kast om mensen naar de Kerst te trekken. Ondanks dat maar weinig mensen naar de kerk gaan wordt Kerstmis als feestdag erg gewaardeerd. Van de ondervraagde panelleden vindt 79 procent Kerst (erg) belangrijk, tegenover 21 procent van de Nederlanders voor wie het er helemaal niet toe doet.