DE OORZAKEN EN GEVOLGEN VAN INFLATIE EN DEFLATIE

BIJ EEN STIJGING VAN HET ALGEMEEN PRIJSPEIL SPREEK JE VAN INFLATIE. EEN DALING VAN HET ALGEMEEN PRIJSPEIL WORDT DEFLATIE GENOEMD. INFLATIE EN DEFLATIE KUNNEN VELE OORZAKEN HEBBEN, EN DE GEVOLGEN KUNNEN GROOT ZIJN. HIERONDER LEES JE MEER OVER INFLATIE EN DEFLATIE.

Hoe wordt inflatie veroorzaakt?
Een stijging van het algemeen prijspeil kan verschillende oorzaken hebben.Producenten kunnen namelijk verschillende redenen hebben om de prijzen van hun producten te verhogen. De belangrijkste soorten inflatie zijn als volgt.

Kosteninflatie
Als het meer geld kost om een product te maken, zal een producent een hogereprijs voor dat product moeten vragen om dezelfde winst te behalen. Er zijn verschillende kosten die ervoor kunnen zorgen dat een product duurder wordt. Een voorbeeld hiervan zijn loonkosten. Als de lonen sneller stijgen dan de arbeidsproductiviteit zal het meer loon kosten om één product te maken.

Ook kan er sprake zijn van geïmporteerde kosteninflatie. Het zijn dat voor de productie van een product bepaaldeproducten geïmporteerd moeten worden. Als deze producten duurder worden zal het product wat hiermee wordt gemaakt ook duurder worden. Als voor de productie van fietsen fi etswielen geïmporteerd moeten worden, worden fietsen duurder als de geïmporteerde fietswielen duurder worden.

Geïmporteerde kosteninflatie kan ook ontstaan doordat de wisselkoers van de munt waarin het geïmporteerde product wordt gekocht stijgt. Als de koers van de dollar stijgt, stijgt de prijs van geïmporteerde olie ook. Producten waarvoor olie nodig is zullen dan meer geld gaan kosten.

Bestedingsinflatie
Op een vrije markt wordt de prijs van producten bepaald door vraag en aanbod. Als de vraag naar een product stijgt, leidt dit bij een gelijk aanbod tot een stijging van de prijs. Als de geaggregeerde vraag, de vraag naar alle producten op alle markten in een land, stijgt zal dit leiden tot een stijging van het algemeen prijspeil. Er ontstaat infl atie. Ook een monetaire verruiming kan als de groei van de productie achterblijft leiden tot infl atie. In de verkeersvergelijking van Fischer kan dit worden uitgelegd als een stijging van M die wordt gecompenseerd door een stijging van P. Als de geldhoeveelheid erg sterk stijgt in vergelijking met de hoeveelheid producten kan er hyperinfl atie ontstaan.

Winstinflatie
Als bij een product de marktvorm die van een monopolie is, heeft de producent geen last van concurrentie waar vragers naar over kunnen stappen als de prijs van producten te hoog wordt. Een monopolist kan er dan voor kiezen omde prijs van het product dat wordt verkocht  te verhogen. Als er in een land veel monopolisten zijn die de prijs sterk verhogen kan dit leiden tot een stijging van het algemeen prijspeil en dus tot infl atie.

Hoe wordt deflatie veroorzaakt?
Defl atie is het tegenovergestelde van inflatie: deflatie betekent een daling van het algemeen prijspeil. Het gewogen gemiddelde vande prijzen in een land daalt dus bij deflatie. Deflatie kan worden veroorzaakt door dezelfde factoren die infl atie veroorzaken:

• Als de kosten van producten dalen, kunnen producenten ervoor kiezen om een lagere prijs voor producten te vragen. Het prijspeil daalt dan.

• Als de bestedingen dalen kan het voor producenten nodig zijn om een lagere prijs te vragen om zo ook bij een lagere vraag van hun producten af te komen. Hierdoor daalt het prijspeil.

• Als er veel concurrentie op een markt is kunnen producenten proberen om te concurreren met de andere aanbieders door de prijzen van hun producten te verlagen. Andere producenten zullen dan ook hun prijzen moeten verlagen om klanten te houden. Op deze manier kan het prijspeil dalen.

Wat zijn de gevolgen van inflatie?
Inflatie kan grote gevolgen hebben voor veel onderdelen van de economie. Hieronder staan enkele mogelijke gevolgen van inflatie.

Koopkracht
De koopkracht verwijst naar de hoeveelheid producten die je kunt kopen van je geld. Als je inkomenstijgt en de prijzen gelijk blijven, stijgt de koopkracht van het inkomen. Je kunt dan meer producten kopen met je inkomen. Bij infl atie worden producten duurder. Als je inkomen minder snel stijgt dan deze inflatie kun je met je inkomen minder producten kopen en dus daalt je koopkracht. Dit wordt ook wel geldillusie genoemd.

Geldontwaarding
Bij geldontwaarding verliest het geld dat je hebt zijn waarde doordat de prijzen van producten stijgen. Stel je voor dat je € 1.000 hebt. Als er infl atie voorkomt wordt deze € 1.000 steeds minder waard. Door de stijging van het prijspeil kun je steeds minder kopen van deze €1.000.

Internationaleconcurrentiepositie 
Als in een land infl atie voorkomt kan dit ertoe leiden dat producten uit dat land duurder worden ten opzichte van het buitenland. De internationale concurrentiepositie van dat land verslechtert  dan: het wordt moeilijker voor producenten uit dat land om te concurreren met producenten uit andere landen. Dit zal leiden tot een daling van de export: consumenten uit andere landen zullen minder producten uit een land kopen waar veel inflatie is. Producten zijn hier duurder. Andersom zal de import in een land met veel inflatie stijgen. Producten uit het buitenland zijn goedkoper en er zullen dan ook meer producten uit het buitenland worden gekocht. Doordat de export daalt en de import stijgt daalt dan de geaggregeerde vraag in dit land. De conjunctuur wordt dan gedempt.

Wat zijn de gevolgen van deflatie?
Net zoals inflatie heeft ook deflatie gevolgenvoor veel onderdelen van de  economie. Hieronder vind je een paar belangrijke gevolgen van deflatie. Uitstel van bestedingen Stel je voor dat je een nieuwe telefoon wilt kopen. Die telefoon is nu € 200, maar je verwacht dat de prijs binnen een week daalt naar € 180. Het is dan goedkoper om te wachten met het kopen van een nieuwe telefoon. Je stelt je consumptie uit.

Als er sprake is van deflatie daalt het algemeen prijspeil. Doordat producten in de toekomst goedkoper worden, zullen bestedingen worden uitgesteld. De geaggregeerde vraag zal hierdoor dalen. Als er teveel deflatie is kan de economie stil komen te vallen, doordat consumenten hun bestedingen blijven uitstellen.

Internationale concurrentiepositie
Als het prijspeil in een land daalt zullen producten uit dat land goedkoper worden in vergelijking met producten uit andere landen. Hierdoor verbetert de internationale concurrentiepositie. De export uit een land met deflatie zal stijgen: het wordt voor het buitenland goedkoper om producten uit een land te halen als daar deflatie is. Andersom zal de import dalen: producten uit eigen land worden goedkoper ten opzichte van het buitenland en er zullen dus minder producten uit het buitenland worden gehaald. Doordat de export stijgt en de import daalt, stijgt de geaggregeerde vraag.

SINDS DE OORLOG IN OEKRAÏNE HEBBEN ZICH ENORME PRIJSSTIJGINGEN VOORGEDAAN. BIJVOORBEELD DE GASPRIJS DIE MET 70% IS GESTEGEN BINNEN EEN ZEER KORTE PERIODE. DUIDELIJK IS DAT DIT EEN KOSTENVERHOGENDE OMSTANDIGHEID IS.